Przed nami najważniejsze dla nas chrześcijan święta w roku – Wielkanoc – czyli święta Zmartwychwstania Pańskiego. Są one dla nas okazją do refleksji nad najważniejszymi wydarzeniami z dziejów naszego odkupienia. Przygotowując się do ich dobrego przeżycia spróbujemy zatrzymać się dziś nam faktem zmartwychwstania, nad historią tych świąt i nad związanymi z nimi zwyczajami.
Zanim przypomnimy sobie najważniejsze fakty związane ze zmartwychwstaniem Chrystusazapraszam was na małą wyprawę do Jerozolimy.
Zatrzymujemy się tym razem przed Bazyliką Grobu Świętego. Jej wnętrze kryje najcenniejszą pamiątkę chrześcijan – pusty grób Chrystusa. Gdy składano do niego ciało Jezusa miejsce to znajdowało się poza murami miasta, jednak już w 42 roku po Chrystusie dzięki królowi Agrypie I znalazło się z obrębie murów Jerozolimy. W czasach cesarza Konstantyna nad pustym grobem Chrystusa zaczęto budować pierwszą świątynię chrześcijańską i choć nie przetrwała ona do dziś i w ciągu wieków była wielokrotnie przebudowywana, niezmiennie w jej wnętrzu można zobaczyć komorę grobową wraz z przedsionkiem – milczących świadków zmartwychwstania.
Poznaliśmy już miejsce wydarzeń, kolej zatem na fakty. Pomogą nam w tym teksty Ewangelii (Mt 28, 1-8; Mk 16, 1-8; Łk 24, 1-8; J 20, 1-8).
Teksty Ewangelii, choć różnią się kilkoma szczegółami, podają te same, najważniejsze fakty.
Zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa jest wydarzeniem historycznym potwierdzonym przez wiele faktówi naocznych świadków. Pamiątkę zmartwychwstania obchodzono już w pierwszych wiekach chrześcijaństwa, choć w trzecim wieku poważnym problemem stało się wyznaczenie daty tego wydarzenia. Na soborze Nicei (w 325 roku) ustalono, że Święta Wielkanocne powinny być obchodzone w niedzielę po pierwszej wiosennej pełni księżyca (po wiosennym zrównaniu dnia z nocą). Sobór nie określił jednak, kiedy następuje wiosenne zrównanie, co spowodowało dalsze spory w sprawie daty uroczystości. Dopiero na przełomie VII i VIII wieku ustalono, że wiosenne zrównanie przypada na dzień 21 marca, a datą Wielkanocy jest niedziela przypadająca po pełni księżyca wypadającej po dniu 21 marca. Oznacza to, że najwcześniejszą datą niedzieli wielkanocnej może być dzień 22 marca, zaś najpóźniejszym terminem uroczystości – 25 kwietnia.
Święta Zmartwychwstania Pańskiego to dla chrześcijan najważniejsze i najbardziej uroczyście przeżywane wydarzenie w roku liturgicznym. Nic więc dziwnego, że w ciągu wieków związało się z nimi w wielu krajach wiele zwyczajów i tradycji. Wiele z nich wpisało się także w naszą polską kulturę.
Poświęcenie palm w niedzielę palmową. Jest to pamiątka wjazdu Chrystusa do Jerozolimy. Według tradycji poświęcone palmy chronią przed nieszczęściem.
Świąteczne porządki w domu. Symbolizują oczyszczenie domu i serca ze zła oraz grzechu.
Malowanie pisanek. Są symbolem życia i odrodzenia. Podarowanie ich ludziom oznacza przekazanie najlepszych życzeń: zdrowia i długiego życia.
Poświęcenie pokarmów w Wielką Sobotę.Jest to dziękczynienie Panu Bogu za pokarm, którym nas obdarza. W centrum tzw. „święconki” znajduje się figurka baranka, który symbolizuje Jezusa Chrystusa, Baranka Bożego, który został zabity za nasze grzechy. Jajka są symbolem nowego życia a wędlina oznacza koniec Wielkiego Postu.
Dzielenie się jajkiem w Wielkanoc.Jajko jest symbolem życia. Dzielenie się nim w dzień Zmartwychwstania jest wyrazem wzajemnej miłości i przekazywania sobie najlepszych życzeń.
Uroczystość Zmartwychwstania Pańskiego jest dla wierzących w Chrystusa okazją do przypomnienia najważniejszych prawd wiary. By dobrze ją przeżyć nie wystarczy przygotować się do niej czysto zewnętrznym wymiarze – posprzątać mieszkania, przygotować świąteczne potrawy, zadbać o przestrzeganie obowiązujących zwyczajów i tradycji. W centrum naszego świętowania nie może zabraknąć w te świąteczne dni refleksji nad tajemnicą naszego odkupienia. To ona powinna być źródłem naszej świątecznej radości.